Tutku Emekçisi Atilla Dorsay

            Son kırk yıldır yerli  ve dünya sinemasına ilişkin sayısız yazı... Tüm birikimlerini  topladığı kitaplar... Tek tutkusu sinema değil.  Yaşadığı kent, İstanbul ... Pop Müzik.. Onlara da tutku. .  Tüm tutkularını dolu dolu yaşayıp, buları hep yazıya, kitaplara dökmüş.. Dile kolay  bugüne dek  54 kitabı yayınlanmış... Özetle bir tutku emekçisi...

            Atilla Dorsay'dan söz ediyorum. Ben onu, çoğu okur gibi,  önce Cumhuriyet Gazetesindeki sinema eleştirileriyle tanıdım. 1966 'da başlamıştı, Cumhuriyet'e yazmayı neredeyse 30 yıl sürdürdü. 1972'de  arkadaşlarımla Sanat Dergisi'ni kurduğumuzda, hep omuz başımızdaydı. 80'li yıllardan beri televizyonda sinema  programlarıyla  yedinci sanatın salt eğlencelik  yanını değil, eleştirel  düşünceyi, tartışmayı vurgulayan programlar yaptı. Genç eleştirmenlere örnek  ve önayak oldu. 

            Son zamanlarda iki kitabını okuyordum. "Emek Yoksa Ben de Yokum!"  (Kırmızıkedi Yayınları)  bir kültür cinayetini , belgelerle, tanıklıklarla, damıtılmış anılarla  ortaya koyuyordu.  "Quo Vadis İstanbul" (Remzi Yayınları) kitabında ise  son 20 yılda İstanbul'un   değişimini, yozlaşmasını , parmaklarımızın arasından kayıp gitmesini ele alıyordu.  "Gezi Parkı mucizesini yaratan kadın-erkek, genç-yaşlı, ünlü-ünsüz tüm o harika insanlara"  adadığı bu kitap  bir de  "Tayyip Erdoğan Portresi Denemesi" içeriyordu.

            TÜRK SİNEMASININ KAZANIMLARI
            Daha bunları yeni okumuştum ki, şu günlerde kitapçı raflarında Atilla Dorsay imzalı bir başka kitap yerini aldı.  "100 Yılın 100 Türk Filmi"  (Remzi) Türk sinemasının 100 yılının kutlandığı 2014 yılına katkıda bulunuyor. 

            Malum, sinemamızın  başlangıcı  , sinema tarihçisi Nijat Özön’un saptamasıyla yıllardır  14 Kasım 1914 'e dayandırılıyor.  (Ayastefanos -bugünkü Yeşilköy'e  dikilen ‘Rus Abidesi’nin dinamitle havaya uçurulması ve bunun yedek subay sinemacı Fuat Uzkınay tarafından filme alınması olayı.)
            Kitabın yazılma amacı bence  bu yüzyıl içindeki kazanımları ortaya koymak.  Başlangıcımdan bu yana yetersiz altyapı, parasızlık,  çok uzun bir dönem sinema eğitimi sinema kültürü  olmaması , görkemli Hollywod yapıtlarının rekabeti, kimi aydınların Türk sinemasını küçümsemesi, ilgisizlik, devletin kösteği, yasakları, sansürü... 

            Bunlara karşın   bugün geldiğimiz noktayı kıvanç verici, geleceği parlak görüyor Dorsay.          
            " 2013 yılı içinde toplam seyirci sayısı, 2000’lerdeki 30 küsur milyondan 2010’lardaki 40 ve küsur milyona ulaşmakla kalmamış, geçen yıl içinde tüm rekorları kırarak 50 milyon seyirciye yaklaşmıştır. Daha da önemlisi, gişe şampiyonu olan ilk on filmin dokuzu Türk filmi olup sadece tek bir yabancı film -o da 9. sırada olarak- bu listeye sızabilmiştir. Dünyada şu anda ABD dışında bilinen hiçbir ulusal sinemaya nasip olmamış ve de olmayacak bir genel görünüm..." diyor.

            ÖYKÜ TADINDA ELEŞTİRİ
            Elbet kazanımlar sadece seyirci sayısı açısından değil.  Oyuncusundan yönetmenine, tasarımcısından müzisyenine,  kameramanından teknik elemanına ,  bu süreçteki gelişmelere ışık tutuyor Atilla Dorsay.  Klasik dönemden günümüze  çok  geniş bir yelpazeye yayılan çok çeşitliliğe ve zenginliğe vurgu yapıyor.  

            Eski yazıların bir araya gelmesi değil bu kitap. Seçtiği - ki  kabul edelim çok zor bir seçim bu- filmleri  yeniden  izleyip, yeniden değerlendiriyor. Sonuç  öykü tadında  eleştiri yazıları...   İtiraf edeyim: "Ne sıkı arkadaşmışsın sen, Melike!..." diye bitirdiği  Yılmaz Güney'in "Arkadaş" filminin eleştirisini okurken neredeyse gözyaşlarımı tutamayacaktım.  Türk Sinemasına bir saygı duruşu niteliğindeki kitap  ayni zamanda  hem tad alacağınız hem de bilgileneceğiniz eşsiz bir kaynak.  Teşekkürler Atilla Dorsay.


Cumhuriyet- 14 Mart 2014