Türkiye Sınıfta kaldı!

            "Türkiye'de  son bir yıl içinde hapisteki birçok yazar ve gazeteci  serbest bırakıldı.  Bunlar,  yargı öncesi uzun süren gözaltılarıyla, adil olmayan yargılamalarla,  özel yetkili mahkemelerle , anti- terör yasasıyla, sağlıklı deliller olmadan tutuklanan, hüküm giymeden dört - beş yıl  hapiste kalan  yazar ve  gazeteciler ile  Türk ve Kürt aydınlardı...  "
      

      Kırgızistan'ın Başkenti Bişkek'te toplanan  Uluslararası Yazarlar Birliği PEN'in 80 . Kongresinde son gün. Herkes  PEN Uluslararası  Hapisteki Yazarlar Komitesi Başkanı Marian Fraser'in okuduğu raporu dinliyor .  

            İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ TEHDİT ALTINDA
       

     Kongre'de 58 Ülkeden 200 kadar yazar, şair  ve gazeteci var. Türkiye PEN Merkezi yönetiminden üç kişiyiz: İkinci Başkan  Halil İbrahim Özcan , Sayman Tülin Dursun ve ben.  Kongre dört gün sürüyor.  Ama bu rapor  Birleşmiş Milletlere sunulmak üzere bir yıl boyunca hazırlanıyor.  Dünyadaki  savaşlar ve hükümetlerin tutumları  58 ülkenin PEN Merkezlerinin  temsilcilerine sunuluyor.  Düşünce ve  ifade özgürlüklerine  tehditler, baskılar  paylaşılıyor;  edebiyatın, yazının ve sözün özgürleşmesi için  güç birliği yapılıyor. 
      

      Rapor, Türkiye'de son bir yıl içinde  yazar ve gazetecilerin serbest bırakılmasını;  kimi yasal düzenlemelerin  sevindirici olduğunu vurguladıktan sonra "Ancak" diyor : "Ancak bu olumlu adımlara karşın,  yazar ve gazeteciler  hala tehdit altında" .
      

      Raporda  bu tehdidin  ayrıntıları ve nedenleri paylaşıldıktan sonra , sonuç olarak Türkiye'de  ifade özgürlüğü,  basın özgürlüğü,  haber alma ve iletişim özgürlüğünün  büyük ölçüde çiğnendiği  vurgulanıyor.   
      

       İfade Özgürlüğü açısından sınıfta kalan elbet yalnız Türkiye değil.  Rusya, Çin, Ukrayna, Vietnam,  Küba, Meksika, İran, Irak, Tibet , Honduras,  Kuzey Kore  ve Etiyopya , bizimle birlikte sınıfta kalan diğer ülkeler...  

MİT YASASINDAN GAZETE PATRONLARINA
     

       Raporda vurgulanan ifade ve düşünce özgürlüğü ihlallerini şöyle özetleyebilirim:          
         

   Türkiye'nin, ifade özgürlüğü açısından sınıfta kalmasına en büyük neden  2014 Şubatında getirilen İnternet yasaları.  YouTube ve Twitter'in, bir çok web sitesinin    uzun süre yasaklı kalmış olması.   Yasanın  daha geniş sınırlarla da olsa  yeniden getirilmesi.  Internet yasasının    iktidarın elinde  politik  baskı aracı olması.
       

     Bir başka neden: MİT yasası: Yargı kararı olmaksızın  MİT'e verilen soruşturma yetkisi... Raporda bu yetkinin hem özel yaşamı ihlal,  hem de hükümetin elinde bir  yasağa dönüştüğü vurgulanıyor.
   

         ERDOĞAN'DAN  KARALAMA VE HAKARET
       

     Raporda  önemli bölümlerden biri  Erdoğan'ın  en ufak bir eleştiri karşısında yazar, gazeteci ya da sanatçılara yönelttiği  karalama, iftira ve hakaretlere ayrılmış.  Bu karalama sonucunda yazarların , çizerlerin, karikatüristlerin , yayıncıların   hakkında soruşturma  ve dava açıldığı vurgulanıyor. 
         

    Son yıllarda  Ceza Yasasının 301. maddesinin  pek uygulanmasa da yine de tehdit oluşturduğu bildiriliyor.
       

     Türkiye'nın  sınıfta kalmasına bir başka neden de  medya patronlarının  ve gazetecilerin,  kendi çıkarlarını gözetmek adına uyguladıkları oto-sansür... Raporda  TMSF'nin   rolüne, ve iktidarı eleştiren gazetelerin el değiştirmiş olmalarına da dikkat çekiliyor.    
     

       Evet,  daha önce de söyledim. Sınıfta kalan yalnız Türkiye değil. Ama inanın, bu beni  hiç ama hiç  teselli etmiyor.  Aksine dünyadaki yerimizi gördükçe utancım daha da büyüyor!  (Öteki ülkelerdeki durum bir başka yazıya kaldı!)
Cumhuriyet-9 Ekim 2014