Savaşa Direnen sanat
01 Eylül 2002 - Zeynep Oral -
1 Eylül Dünya Barış Günü sadece bir " bahane"...
Savaşa Direnen Sanat
Günlerden 1 Eylül... Dünya Barış Günü.
Nazi Ordularının Polonya'ya girdiği gün, İkinci Dünya Savaşı'nın başlangıcı sayıldı , "bir daha bunlar yaşanmasın" niyetine Dünya Barış Günü ilan edildi... Yılda bir günlük anmalara, kutlamalara inandığımdan değil, ama eğer "savaşa gitmeyin, savaşa katılmayın, reddedin savaşmayı!" haykırışını yinelemek için, "bahane" olacaksa , hoş geldi sefa geldi savaşan dünyamıza, Dünya Barış Günü...
Sakın yukarıdaki başlığa bakıp, sanatın savaşı önleyebileceğini sanmayın. Olsa olsa sanat, (geniş anlamda, edebiyatı da içine katarak kullanıyorum bu sözcüğü) bize, algılamayı, kavramayı, düşünmeyi, eleştirmeyi, yorumlamayı, değerlendirmeyi öğretir. Dünyaya, içinde yaşadığımız topluma, olaylara bakışımızı biler, karanlığın içindeki ışığı, çamurun içindeki cevheri görmemize yol açar. Şiddeti, baskıyı , savaşları kanıksamamızı önler...
Evet, savaşların kanıksandığı bir dünyada yaşıyoruz. Çünkü artık savaşlar gelip ekonomik çıkarlara, tek kutuplu dünyamızda ekonomik dayatmalara endeksli. (Bakınız dünkü yazım...) Irak savaşına bunca yakın olduğumuz günlerde bu ret çağrısını her zamankinden daha güçlü haykırmak gereğine inanıyorum...
Bu arada tüm raporlara geçmiş bir gerçeğin altını çizmek istiyorum: :
"20. Yüzyılın ilk doksan yılında, silahlı çatışmalar ve savaşlarda yaşamını kaybedenlerin yüzde 90'ı askerdi. Oysa, 1990-2000 yılları arasındaki tüm çatışmalarda ölenlerin yüzde 90'ını siviller oluşturmaktadır."
Siz hala savaşlarda kazanan ve kaybeden taraf olduğuna inanıyor musunuz????
Neyse...
Kendi sesimi kısıp, sözü şairlere bırakacağım.
Dünyayı yeniden bölüşmek amacıyla silahlanan ülkelerden biriydi Almanya , 2 Dünya Savaşı öncesinde. Faşist yönetimlerle dünyayı kana bulayanlar karşısında yine Almanya'dan gelen Bertot Brecht'in sesi savaşın anlamsızlığını ortaya koyacaktı:
İşte "Duvara Tebeşirle Yazılan" :
" Savaş istiyoruz!'
En önce vuruldu
bunu yazan."
Yine Brecht'ten "Kardeşim bir Pilottu":
"Bir Pilottu kardeşim.
Güzel bir günde emri geldi
Hazır etti çantasını,
güneye doğru koyuldu yola.
Bir fatihti kardeşim.
Yerimiz yoktu yaşamaya.
Topraklar ele geçirmekti
öteden beri hayalimiz.
Kardeşimin fethettiği yer şimdi
Guadararta dağlarında
Boyu tam bir seksen
derinliği elli."
(Türkçeleri A.Kadir , Asım Bezirci)
Aynı ironik bakış Nicolas Guillen'de de vardı:
"...Dan! Dan! Dan!
Gidiyor ölü asker.
Dan! Dan! Dan!
Yolun yanında bulmuşlar onu.
Dan! Dan! Dan!
Bir askerden ne çıkar
Dan! Dan! Dan!
Daha ne askerler var bizde." (Türkçesi:Ülkü Tamer)
Paul Eluard'a göre "Asıl Adalet", savaşa karşı direnmektir:
"İnsanlarda tek sıcak kanun
Üzümden şarap yapmaları
kömürden ateş yapmaları,
öpücüklerden insan yapmalarıdır.
İnsanlarda tek zorlu kanun,
/ savaşlara, yoksulluğa karşı
kendilerini ayakta tutmaları,
ölüme karşı yaşamalarıdır."
Paylaş
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Zeynep Oral
Gazeteci , yazar, feminist, İnsan Hakları savunucusu, Barış eylemcisi, STK (Sivil Toplum Kuruluşları) bağımlısı; çok sesli, çok renkli yaşam tutkunu… Halen Cumhuriyet Gazetesi yazarı ve PEN Türkiye Yazarlar Derneği Başkanı.
Arama Yapın
Kategoriler
EdebiyatTiyatro
Plastik Sanatlar
Kadın Olmak
Memleket Hali
Müzik
Sinema
Çevre
Tüm Kategoriler