Nazım'ın Evinde; Vera'nın Sofrasında...

Nâzım Hikmet 3 Haziran 1963’te sonsuzluğa kavuştuğunda 61 yaşındaydı. Karısı, sevgilisi, saçları saman sarısı, kirpikleri mavi Vera ise 31... Nâzım Hikmet’in bu dünyadan ayrılmasından sonra da Moskova’daki evleri yaşamaya, Nâzım’ın kişiliği, şiirleri, anıları ve birikimleriyle, en çok da aşkla var olmayı sürdürdü.... 
Günlerdir kucağımda bir kitap, o birikimler ve aşk arasında dolaşıp duruyorum Moskova’daki o evde. Arif Keskiner ve Melih Güneş’in hazırladıkları kitabın adı “Nâzım’ın Evinde Vera’nın Sofrasında” (Mitos-Boyut Yayınları)... 
Vera Tulyakova Hikmet, birlikte yaşadıkları evi kültürel miras bilinciyle yaşamı boyunca korudu. Yalnızca Türkiye’den değil dünyanın pek çok yerinden Moskova’ya gelen Nâzım tutkunlarını evinde, sofrasında ağırladı.

İki takvim ve sonsuzluk
Aziz Nesin, Ara Güler, Ataol Behramoğlu’ndan, Can Dündar, Coşkun Aral, Genco Erkal’a; Fatma Girik, Türkân Şoray, Nedim Gürsel’den Nebil Özgentürk, Şanar Yurdatapan, Zeliha Berksoy’a, nice “ziyaretçilerin” Nâzım’ın evi, Vera’nın sofrasına ilişkin düşünceleri duyguları yer alıyor kitapta... 
Kitaba kaynaklık eden, aslında iki takvim. 1977 ve 1978 yıllarına ait, Nâzım Hikmet’in fotoğraflarını içeren iki duvar takvimi... 
Evde bulunan bu iki takvimi Vera, eve gelen ziyaretçilere imzalatmış, duygularını paylaşmalarını istemiş. Sanki bir sergi ya da müze defteri gibi. Arif Keskiner ve Melih Güneş, 40 yıl sonra o takvimleri imzalayanlara ulaşıp bir hafıza, anı kitabı oluşturmuşlar. 
Kitabın en büyük eksiği o iki takvimin fotoğraf sanatçısı İbrahim Demirel tarafından yayımlanmış olduğunu belirtmemek. Umarım ikinci baskıda bu yanlış düzeltilir. İbrahim Demirel, 1976-80 yılları arasında Umut Poster’den her yıl bir Nâzım Hikmet Takvimi hazırlayıp yayımlamıştı. Bu yüzden de yargılandı ve çekmediği kalmadı! 80’de hapse girince Nâzım Takvimleri sona erdi. 
Bol fotoğraflı, “Nâzım’ın Evinde Vera’nın Sofrasında” kitabını Şişli’deki Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Evi’nden alabilir, aynı adlı sergiyi gezebilirsiniz. İmzalı takvim yapraklarının büyütülmüş panolarından oluşan sergiyi Metin Deniz gerçekleştirdi.

‘‘Yüreğe gömülmek’’
Tadımlık olarak kitaptan Can Dündar’ın “Yüreğe Gömülmek” yazısından bir bölümü paylaşıyorum:
“Vera’yı yeniden gördüğümde, beyaz porselen bir vazonun içinde bir avuç kül halindeydi. 
Novodeviçye’ye sevdiklerinin avucunda getirilmişti. 
Öldükten sonra sevdiği adamın üzerine külden bir battaniye gibi örtülmeyi vasiyet etmişti. 
Daha güzelini yaptılar: Onu, Nâzım’ın mezarında, Şair’in kalbinin hizasında açılan küçük bir çukura gömdüler. 
Böylece Vera, son yıllarını geçirdiği o kalbe ebediyen mıhlanmış oldu. 
Kalp kalbe yattıkları mezara çiçekler bıraktık. 
Ve son deminde, Nâzım’ın hasretle yanan kalbine girerek oradan yeniden püsküren şiirlere ilham veren bu kadına şapka çıkarttık.”

31 Ocak 2016