Maçka Sanat: Küllerinden Yeniden Doğuyor…

Maçka Sanat Galerisi (MSG): Gençliğim, güzelliğim, zenginliğim… MSG:  Buluşma mekanı, çoğalma, sorgulama mekanı… MSG: Yeniyi kucaklama, öncü sanata sarılma sarılma tutkusu…

1976’da, Rabia Çapa ve Varlık Sadıkoğlu’nun kurduğu galeri, şu üstteki 3 satıra sığdırmaya çalıştığım herşey ve ötesiydi.

İki kardeş, dönemin genç mimarı Mehmet Konuralp’a baş vurmasıyla, Mengü Ertel’in grafik tasarımları, Şazi Sirel’in aydınlatmayı üstlenmesiyle, hap gibi bodrumdan bir mucize galeri yaratılacaktı!

40 YILLIK BELLEK

1976-2016 : Maçka Sanat Galerisi (MSG)  40 yıl boyunca sanat yaşamımızın öncü, ilerici dinamolarından biri oldu. Varlık, aramızdan erken ayrıldı.  Uzun yıllar Rabia Çapa’nın yönetiminde, ticaret kaygısı gütmeksizin, ilkelerinden sapmaksızın nice sanatçıya ve sanatsevere yuva oluşturdu. 2016’da kapandı.  

Kapandı ama 40 yıllık hafızamız yok olmadı.Tüm arşivini Vehbi Koç Vakfı’na  devretti. Necmi Sönmez editörlüğünde geçmişi belgeleyen “Görünmeyene Bakmak”  kitabını sundu.

2021 Kasım. MSG yeniden açıldı. 5 Yıl ara ve  Rabia Çapa, galeriyi kızı Didem Çapa’ya devretti. 

Didem Çapa, çocukluktan sanatla büyüdü. İstanbul Üniversitesi  Arkeoloji ve sanat tarihi  mezunu. İç mimariden galericiliğe; İş Kadınları Derneği’nden  TİKAD’dan, Yaratıcı Çocuklar Derneği’ne, çeşitli Sivil Toplum Kuruluşu’nda etkin, sayısız sanatsal proje gerçekleştirmiş, donanımlı bir insan!.

GEÇMİŞ -GELECEK  ARASINDA

Daha işin başında Didem Çapa kararını vermiş: 

“Ne eski Maçka Sanat Galerisinin bir devamı, ne de geçmişini inkar eden, hafızadan, bellekten yoksun bir  sanat galerisi…” diye özetliyor çizdiği yolu. Bunu duymak sevindirici. Nitekim ilk sergi için seçimi bu doğrultuda:

İlk sergi : “An / Momentum” başlığını taşıyor.   Zaman kavramı üzerine iki sanatçının sorgulamasını bir araya getiriyor.

İki sanatçı Serhat Kiraz (d.1954) ve Hakan Gündüz (d.1977). Türkiye’de çağdaş sanata emek vermiş, akademisyen Serhat Kiraz, kavramsal sanatın ülkemizdeki öncülerinden.. Onun sergilerini daha önce Maçka Sanat’da da izledik.Hakan Gündüz’ü yeni tanıdım.Kendisi fizikçi.  Fen ve tekniği sanatla harmanlıyor. “Yeni Medya” sanatçısı. “Bilgisayar bilimlerindeki yeni teknikleri artistik  bakış açısıyla değerlendiriyor.”

Şu minicik tanımlar bile Maçka galerisinden beklentilerimize ışık tutabilir bence.

“ZAMAN”  KAVRAMI

 Galeriden içeri girdiğim anda, beni zaman karşıladı.  Güneş saati, guguklu saat, dijital saat derken karşımdaki dev panoda zemberekler, dişliler, elektronik çarklar dönüyor, hareket ediyor, akıyor. Sanki  birazdan Charlie Chaplin o dişliler arasında  görülecek;  “Modern Zamanlar” filmindeki gibi…

Neden bu çağrışım? Çünkü ister istemez o dişliler arasında emeğin, çalışmanın, insanın, (tüm duyguların)  nasıl sıkıştığını, ezildiğini, parçalandığını görmeye başlıyorum. Hep bir yerlere yetişme çabamıız… Bu koskoca kainatta, minicik bir zerre olduğumuzu nasıl da unuttuğumuzu…   Galerinin arka bölümünde bir yanda uzayı çağrıştıran sonsuz bir belgeleme, öte yanda iki sanatçının zamana dijital müdahaleleri, zaman-mekan sorgulamaları …

Her izleyici kendi çağrışımlarını bulacaktır sergide. Önerim, sergiye eşlik  eden Evrim Altuğ’un “Andaçname” yazısını da okuyun… Dün bugün yarını içeren bu kavramsal serginin daha çok tadını çıkarabilirsiniz.    

Bana, küllerinden yeniden doğan Maçka Sanat’a yeni yolun açık olsun demek düşüyor.

 NOT- Yerim bitti. Ama söylemeliyim: Partizanlık  Şehir Tiyatrolarının başındaki MEHMET ERGEN’i  yerinden etti. Sayın İmamoğlu, CEM MANSUR’a da kıymayın lütfen!

21 Kasım 2021