Kudsi Erguner... Georges Brassens...

                                    Paris'te iki ozanla : Nefesten  Söze...

            Başlığa bakıp nereden nereye demeyin!  Geçen hafta  Paris'teki beş günüme, nasıl 55 olayı birden sığdırmaya çalıştıysam, bugün de bu yazıya, orada yaşadığım, birbiriyle ilgisiz  iki muhteşem olayı sığdırmaya çalışacağım. 
            Olayların ilki, Kudsi Erguner'i dinlemek: ikincisi  "Cabaret Brassens"i izlemekti.

            CAZ  TADINDA SAZ

            Paris'te , kentin sol kesiminde  "L'entrepot" denilen  bir mekan.  Konser salonuyla gece kulübü arası bir kıvamda.  Balkan Film Festvali'nin kapanış gecesi. Tıka basa dolu. Dost ricası kıramayan  Kudsi Erguner  sahnede  neyiyle yerini aldığında alkış kıyamet... Öğrencisi Alexandros Papadimitrigakis lavtada;  Kanadalı Cris  Lennings kontrbasta;   Yunanlı Piere Rougopulos  vurmalılarda...  İstanbul'dan    Balkanlara, Ege'den Anadolu'ya uzanıyoruz.  Klasiklerle  doğaçlamalar arasında  Kudsi açıklamalar yapıyor, günümüzle geçmiş arasında bağlar kuruyor. Sanki dostlar sofrasındayız.  Alkışların sonu gelmiyor , dinleyiciler muhabbet bitsin istemiyor...
            Muhabbet bitmiyor. Ertesi gün buluşuyoruz. Bu kez sözlerle anlatıyor:      

            "MÜZİKTE DE AYIRIMCILIK

            "Muhafazakarlar neyi  koruyacaklarını  bilmiyorlar.  Muhafazakar  kesimin  geleneksel sanatlarımıza, Osmanlı mirasına zararı daha da büyük"
            Türkiye'deki uygulamaların giderek nasıl tam bir "Kitch"e döndüğünü ; bir milyon Avroya "Mevlit Kantatı" besteletmenin abuk sabukluğunu , tekkeleri açmanın "büyük felaket" olacağını  anlatıyor.  

            "Geleneği kapamış, bir kurumu yok etmişsin. Devamı gelmemiş , 50-60 yıl arayı kapamak zor, Şimdi sahte  şeyhler türeyecek.  Sonuç: Hamile kadın sokakta dolaşamaz diyenler... Önce  hazırlığını yaparsın, eğitimini, enstitüsünü kurarsın, sonra içinden birileri çıkabilir .İhtiyaca cevap vermek başka , gösteriş yapmak başka.  Önce bu popülizmden vazgeçmek gerek." 

            Kudsi Erguner'e göre " Muhafazakar kesimin en zayıf olduğu  alan sanat" .Türkiye'deki ayırımcılığın müziği de kapsadığını belirtip  "Her şey öyle politize ki  müzik severle müzik sever buluşamıyor" diyor.

            Kudsi'yle buluşmamdan benim bir büyük kazancım da,  Fransa'da Plon Yayınevinin çok prestijli  "Terre Humaine" dizisinde  yayınlanan  " La Flute des Origines ---Un Soufi d'istanbul "  ( Ezelden Ebediyete Ney- İstanbul'dan Bir Sufi)  kitabına kavuşmam oldu.

CABARET BRASSENS

            Fransa'nın en  eski  ama en eskimeyen  ve her daim çağdaş kalabilme çabasındaki  Comedie  Française , son yıllarda müzikaller konusunda atağa geçti.   Şimdi kurumun Stüdyo Tiyatrosu'nda  Georges Brassens 'in şarkılarından  bir mücevher yaratmışlar. Adı: "Cabaret Brassens"

            Fransız  şarkı geleneğinin en önemli halkalarından biriydi Brassens (1921-1981)Şair, besteci ve şarkıcıydı.  Şiire ve hümanizme  bir de dostlara gönül vermişti.  Doğru yola giremeyecek kadar da ayrık otu... Savaş sonrasında da ödün vermeyen  bir anarşist.

            Brassens'in çok bilinen ya da en bilinmeyen  şarkılarından  Thierry Hancisse'in oluşturduğu  kurgu ve metni sahnede 3 müzisyen ve  birbirinden yetenekli 6 oyuncu yorumluyor. Hepsi mükemmel şarkıcılar ayni  zamanda. Her an  hepsi sahnedeler.  Kah anlatan oluyorlar , kah anlatılan...  En önemlisi Brassens'in sadece gitarla kimi zaman tek düzeliğe düşen müziğini , Benoit Urbain   gitar, akordeon, piyano, kontrbas için yeniden düzenleyip o ölümsüz melodileri  zenginleştirmiş. 

            Aragon'un "Mutlu Aşk Yoktur"uyla hüzünlenip,  sokaklardaki aşıklarla  ve dost sohbetleriyle keyiflendim. Brassens'in 50'li yıllarda ölüm cezasına karşı yazdığı "Gorile Dikkat" şarkısının  2014 yılında   gençler tarafından nasıl alkışlandığını görmek, bana çok çok iyi geldi.   

Cumhuriyet- 9 Mayıs 2014