Fazıl Say'la Ruhr 2010

Sevgili Okurlar, siz bu yazıyı okuduğunuzda ben Almanya’da olacağım. Fazıl Say’ın bestelediği “İstanbul Senfonisi”nin dün akşam Dortmund Konzerthaus’da yapılan dünya prömiyerini, şef Howard Griffiths’in yönettiği WDR Köln Senfoni Orkestrası’nın yorumuyla dinlemiş olacağım… Ama şimdi İstanbul’dayım ve henüz “İstanbul Senfonisi”ni dinlemedim. Benim için “şimdi” (dünkü) cumartesi sabahı, güneş birazdan doğacak ve bu yazıyı bitirip Duesseldorf uçağına yetişeceğim…

“İstanbul Senfonisi”nin ilk çalınışı neden Türkiye’de değil de Almanya’da?”

Doğru bir soru. Açıklamaya çalışayım…

Anımsayın: İstanbul’la birlikte, Almanya’daki Ruhr Bölgesi de Avrupa Kültür Başkenti seçilmişti. Dortmund, Essen, Duisburg, Bochum gibi şehirler bu bölgede yer alıyor… Fazıl Say’a Dortmund Konserthauaus’dan bir senfoni siparişi gelmesi, 2007’de… Nice bestecinin, nice kent üzerine bestesi vardı. Ondan da seçeceği bir kent üzerine bir senfoni ıstendi. Fazıl Say, İstanbul’u seçti. 2008’de ilk notaları yazmaya başladı.

Ruhr Bölgesi, 2010 Kültür Başkenti olmadan önce kolları sıvadı. Fazıl Say’ın konuk sanatçı olduğu Dortmund’da 2010’da “Fazıl Say Festivali” düzenlendi. Dört konserden oluşan dört etkinlik: “Harem’de 1001 Gece”, Fazıl Say Oda Müziği Gecesi, “Fazıl Say ve Arkadaşları”, sonuncusu da “İstanbul Senfonisi”… Yani Fazıl Say’ın hem yaratıcılığı, besteci kimliği hem de yorumculuğunu yücelten dört konser!

Farkındaysanız “Neden, Ruhr 2010’da?” sorusunu yanıtlamış oldum.

Şimdi de “Neden İstanbul 2010’da değil?” sorusunu yanıtlamaya çalışayım:

İstanbul 2010, Fazıl Say’dan proje sunmasını istedi. (Kimi sanatçılardan proje istenmez, sadece ısmarlanır, davet edilir. Benden söylemesi!)

Fazıl Say “4 Mevsim, 4 Konser” başlıklı bir proje sundu. Şöyle: 1) İstanbul Bestecileri (Ulvi Cemal Erkin, Cemal Reşit Rey, İlhan Usmanbaş, Dede Efendi, Itri vb. klasik Türk besteciler) 2) Kendi bestesi “Haremde 1001 Gece” keman konçertosu Topkapı Sarayı’nda. 3) Kendi bestesi İstanbul şairi Nâzım adına “Nâzım Orotoryosu”, Gülhane Parkı’nda. 4) En yeni bestesi “İstanbul Senfonisi”nin dünya prömiyeri Lütfi Kırdar’da! Toplam 800 müzikçinin katılacağı 4 dev konser! Ayrıca, İstanbul’un kenar mahallelerinde 10 okulda düzenlenecek, Fazıl Say’ın öğrencilerle sürdüreceği ve 10 konserle sonuçlanacak “çalıştay”… Ki bu sonuncu 10 çalıştay ve 10 konser Fazıl Say’ın armağanı olacaktı… Dördü büyük, 10 daha küçük 14 konser!

Muhteşem bir proje, değil mi?

Nanik! Size öyle geliyor! (“Nanik” diyerek kendimle dalga geçiyorum! Çünkü bu projeyi ilk duyduğumda havalara uçmuştum!)

Bu proje gerçekleşmedi. Çünkü İstanbul 2010 komiteleri ve kurullarıyla 17 toplantı yapıldı (yoksa 117 miydi?) Proje bol bol müzakere edildi. Hesap kitap, bol pazarlık… 14 konser 2 konsere düşürüldü: Varoşları unut, ötekilere de gerek yok dendi… Mayısta “Harem’de 1001 Gece”, ekimde “İstanbul Senfonisi”… İkisi de orkestralı, yeter işte dendi…. Sonra…

Sonra gazetelere demeçler düştü “Fazıl Say 230 bin Avro’yu beğenmedi!” diye. (Stopaj ve KDV düştüğünde 160 bin Avro eder; orkestra-110 müzisyen- her konsere 50 bin Avro alır. 2 konsere 100 bin Avro, geri kalan 60 bin Avro da artık iki konserin solistleri arasında paylaştırılır…)

Ah sayın komiteler! Ah saygıdeğer kurullar! Ah benim canım devletim! Benim bir tanecik İstanbulum!

Bilmez misiniz ki Fazıl Say para için müzik yapmaz! Bilmez misiniz ki “İstanbul Senfonisi”ni ısmarlamak Ruhr 2010’dan önce İstanbul 2010’a yaraşır!

Sayın Devlet, Sayın 2010, saygıdeğer kurullar, komiteler! Bilmez misiniz 2010 Yılında Fazıl Say’ın dünya kentlerinde 200 kadar konseri var! Ve nice kentte “Fazıl Say Festivali” var! Yetti be! Artık öğrensenize!

Sevgili Okurlar, “İstanbul Senfonisi” Ruhr 2010 dünya prömiyeri dün akşamdı. Ayrıntılar, öbür güne…

Cumhuriyet - 14 Mart 2010