Fazıl Say Afrodisias için çaldı...

Önceki akşam Atatürk Kültür Merkezi'nde Büyük Salon ağzına dek dolu... Sahnede Fazıl Say, piyanonun başında tek başına. Tek başına ama yalnız değil. Koskoca bir kainat kurmuş kendine, onun içinde yeryüzü nimetlerini çoğaltıyor. Haydn'ın üç sonatı aracılığıyla, müzikle "oynuyor", müziği sorguluyor, dünyayı sorguluyor, müzik kalıplarıyla hesaplaşıyor, notaları, sesleri havaya dağıtıp, yine havada yakalıyor, Haydn'ın esnekliğiyle şakalaşıyor, soruyor, yanıt veriyor, koşuyor, peşinden koşturuyor, zengin armoni dilini "uçuruyor", anlatım gücünü derinleştiriyor, bu sonsuz özgürlüğünden müthiş tat alıyor... Biz ölümlü izleyiciler soluğumuzu tutmuş bu tadı paylaşmanın mutluluğunu yaşıyoruz.

Aşka , güzelliğe adanmış

Fazıl Say, kendi için çalıyor. Hayır, öyle görünse de, Fazıl Say bu gece Afrodisias için çalıyor

Adını güzellik ve aşk tanrıçası Afrodit'ten alan Ege'deki antik kent ve burada yapılacak yeni müze için çalıyor. İlk yerleşimi sekiz bin yıl kadar gerilere giden, M.Ö. 2 yüzyıldan başlayarak kültür ve sanat merkezine dönüşen , burada kurulan heykeltraşlık okulu nedeniyle (işlenmeye elverişli mermeriyle ünlüydü) 600 yıl boyunca heykelcilik merkezi olan , Hellenistik döneme damgasını vuran, M.S. 3. Yüzyılda, Roma İmparatorluğuna başkent seçilen , bir yüzyıl başkent kalan, 12 . Yüzyıldan sonra Selçuklu ve Osmanlıy'a geçen ve depremlerle toprağa gömülen bir yeryüzü hazinesi...

Fazıl Say, piyanonun başında Mozart'ın La Majör Sanatı'nı çalıyor. İçinde "Türk Marşı" diye bilinen bölüm de var.

Afrodisias'da , hala sürmekte olan kazıların başlangıcı 1961'e dayanıyor. Bu işe gönül veren, ömür veren , bir Türktü. Profesör Kenan Erim. Yaşamını buraya adadı. Buradan çıkan eserler 1979'da açılan müzeye yerleştirildi. Kenan Erim'in sağlığında çıkarılan eserler tümünün belki dörtte biriydi. Oysa çalışmalar sürüyor. Var olan eski müzenin eldeki heykel ve kabartma potansiyelini sergileyecek kapasitesi yok. Yeni bir müze için kollar sıvandı. Kültür Bakanlığı, Geyre Vakfı, "Afrodisias Dostları", herkes seferber oldu.

Yeni Müzenin oluşum aşamasında , Yapı Merkezi, hiç karşılıksız , işbirliği, teknik destek, profesyonel rehberlik sundu. Dünyaca ünlü, yeryüzünün birçok yerinde kurduğu müzeler ve merkezlerle "şiirsel mimariye" örnek gösterilen Cesar Pelli Mimarlık Grubu Yeni Müzenin projelerini hazırladı.

Ortak Miras

Fazıl Say, piyanoda Debussy'nin "Batık Katedral"ini çalıyor...Debussy'yi , kendi bestesi olan ve neredeyse piyanoya saz muamelesi yaptığı "Kara Toprak" izleyecek...

Ben depremlerle yıkılmış bu batık kenti, kara toprakla değilse de yüzyıllarca bitki örtüsüyle örtülmüş Afrodisias'ı, temizlenip ortaya çıkarıldıktan sonra 80'li yıllardan beri defalarca gördüm. Büyü yerli yerinde duruyor. Afrodit Tapınağı'na, hala ayakta duran kolonlara, sekiz bin kişilik antik tiyatroya, Odeon'a, Akdeniz'in en iyi korunmuş antik stadyumuna hayranlığım her seferinde pekişti.

İnsanlığın bu ortak mirasını korumak için Geyre Vakfı "Yeni Afrodisias Müzesi Kampanyası" açtı. Müzeyi gerçekleştirecek olan bağışlar. Müzenin salonları ve çeşitli bölümleri katkıda bulunanların adlarını taşıyacak. 

Önceki akşam Fazıl Say , insanlığın ortak mirası, Afrodisias için çalıyordu. Salonu dolduran dinleyicilerinin alkışları dinmek bilmiyordu. Alkışlara iki parçayla karşılık verdi. Kültür Bakanlığının ısmarlamış olduğu "Nazım" orotoryosundan bir bölüm ve "Nazım Hikmet" belgeseli için bestelediği "Nazım'ın Vatan Hasreti"...

Konserin sonunda, Fazıl Say, elinde Afrodit heykelciğiyle sahneden uzaklaşırken, ben de , Haydn, Debussy, Kenan Erim, Nazım Hikmet, Fazıl Say ve , Mozart 'ı yanıma takmış, Afrodisias gezimi bir konser süresine sığdırmanın keyfini yaşıyordum. Bu topraklarda var olmanın ve uygarlıklar sürekliliğinin önemini yüreğimin taa en derinlerinde duyarak...