Engel Tanımayan Hayaller

Şarkı söyleyerek karanlığa meydan okumak ya da karanlıktan yeryüzünün en güzel renklerini yaratmak... Şarkı söyleyerek renkleri ‘görmek’... Görme engelli gençler tam da bunu yapıyordu...

Dans ederek bedeninde müziği hissetmek... Bedenin ritmi aracılığıyla, müziğin ritmini duymak... Bedenin hareketi sayesinde , müziğin şiirini ‘işitmek’... İşitme engelli gençlerin yaptığı buydu...

Bunları gerçekleştirmekle kalmıyor, bakıp da görmeyen, işitip de duymayanlara , yani herhangi bir engeli olmayanların da görmelerini ve duymalarını sağlıyorlardı.

Dünyanın ilk ve tek engelli sanat ve gösteri topluluğu olan , Çin’den gelen ‘My Dream’ (Hayalim) topluluğunun gösterisinden söz ediyorum.

Duygu bombardmanı

Geçen yıl Türkiye’ye geldiklerinde onları izleyememiştim. Bu yıl yeniden geldiler. Bu kez gösterilerini farklı kentlerde Türkiye’deki engelliler yararına projeleri hayata geçirmek için veriyorlar temsillerini. Birkaç akşam önce Bodrum’da Antik Tiyatroda izledim onları. Ve geçen yıl temsillerine ilişkin okuduğum onca övgü dolu yazının, gerçekleştirdiklerinin yanında ne denli cılız kaldığını gördüm. Tıpkı şimdi bu yazının da , onların gücü karşısında güçsüzlüğünü gördüğüm gibi...

Sizlere , fiziksel engelli, kolları olmayan bir gencin, gösterinin bir anında binlerce kola kavuşmasıyla göz yaşlarımı tutamadığımı ; ya da geçen yıl Çin Güzeli seçilen 19 yaşındaki işitme ve konuşma engelli Jiang Şintian’in tüm sanatçıları sunarken yaşadığım duygu bombardımanını ve daha nice ayrıntıyı anlatabilirim.
Ama hayır anlatmayacağım. Onun yerine bu akşam Marmaris’de, 14 ve 16 Eylül akşamları İstanbul’da, 19 Eylül’de Silivri’de izleyin onları diyeceğim. Bursa, Ankara, Antalya, Bodrum, İzmir gösterileri geride kaldı ama bundan sonrakileri izleyebilirsiniz.

İzleyin ve hayal gücünün engel tanımadığına tanıklık edin. İnsanın ruhunun engel tanımadığını , sanatın engel tanımadığını, hayalleri, düşleri, rüyaları paylaşmanın ve dayanışmanın engel tanımadığını görün...

Hayat, hayallerle dolu. Herkesin hayali var. Onlar sanat aracılığıyla hayallerini gerçekleştirip bizlerle paylaşıyorlardı...

Turgutreis’de kalkan engeller

Bodrum’da izlediğim temsil Bodrum Sağlık Vakfı yararınaydı. Elde edilen gelir Turgutreis Engelli Çocuklar Rehabilitasyon Merkezi’nde, “Engelli Bireyler Mesleki Rehabilitasyonu ve İstihdamı Projesi’nde” kullanılacaktı.

Ertesi sabah soluğu Turgutreis’deki bu merkezde aldım. Yol boyunca Sağlık Vakfının Başkan yardımcısı Birol İnanın anlattıklarından her şeyin, hayalleri paylaşmakla ortaya çıktığını anladım...

Bodrum Hastanesi başhekimi Atilla Kayahan’ın hastanenin bir odasında başlattığı girişimin dallanıp budaklanması...’Arkadaşların el vermesi, omuz vermesi... İş güç meslek sahibi insanların gönül, vakit, emek vermesi, maddi katkıda bulunması... Turgutreis Belediyesinin Vakfa verdiği on dönümlük arazi, mimar Erol Şahin’in özgün tasarımı... Olanaksızı olur kılan çabalar... Bütün bunları en sıradan şeylermiş gibi, hiç abartmadan, öyle bir anlatmıştı ki, Turgutreis’teki Rehabilitasyon Merkez’ine vardığımızda gördüklerime inanamadım.

Psikoterapi ve fizyoterapi salonları , odaları; çocuk bahçesi, oyun odaları, teke tek ve grup aletli eğitim odaları, ısıtılabilir suyuyla yüzme havuzu.... Engellilere yönelik turizm hizmeti de verildiğinden ona göre odalar ve suitler...

2002’den beri Bodrum Sağlık Vakfı, Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu ve Turgutreis belediyesi arasında imzalanan üçlü bir protokolle çalışıyor Engelli Çocuklar Rehabilitasyon Merkezi... Vakıf Müdürü Güler Caner’den alıyorum bilgileri. 0-21 yaş arası 75 çocuk ve genç burada eğitim alıyor. Önemli bir fark ya da ayrıcalık, burada engelli çocuklarla birlikte, ailelerin de eğitilmesi...

Engelli çocukların ürettiği seramik, kilim, hediyelik eşya, el sanatları örneklerini görüyorum. Çevrede yaşayan özellikle de kadınların , haftada bir gelip gönüllü olarak çocuklara kazandırdıkları beceriler... Yakında organik ürünler de üretecekler.

Sağlık Vakfı kolları sıvamış şimdi de engelli gençlere işlik ve istihdam atölyesi kurma çabasında. ‘400 bin dolarlık bir proje , şimdilik bir dolar bile yok ama...’ diye anlatıyorlar.İnanıyorum ki başaracaklar!

Merkezde kalan , engelli Alman turist grubunu görüyorum. Bodrum kalesine geziye gitmeye hazırlanıyorlar...

Hemen belirteyim, görmedim ama biliyorum ki Güvercinlik Bodrum yolundaki ‘’Alternatif Kamp’da iki yıldır engeliler turizmine hizmet veriyor. Orası da kişisel girişimlerle, sponsorluklarla ve olağanüstü, çabalarla ayakta duruyor.

Haykırmak istiyorum:

Dünyada 600 milyon engelli var. Dünya nüfusunun yüzde onu. Ya Türkiye’de?

Türkiye’de nüfusumuzun yüzde 12’si engelli. Dünya oranından fazla. Türkiye’de engellilerin sayısı 8 milyon.

Onları yaşama katmak için ne yapıyoruz? Yaşam kalitelerini yükseltmek için?

Dünyada uygar ülkelerde engellilerin bakımı, masrafı devlete aittir. Hükümetlerin engelliler için politikaları vardır. Tamam, bizim devletimizin olanakları yok, hükümet de zinayla meşgul ! Ya varlıklılar?

Bütün bu yukarıda saydıklarım hep sponsorluklarla sürüyor. Üstelik artık sponsorluk katkısı vergiden de düşüyor!

İçimden haykırmak geliyor : Ey Bodrum yarımadasını, sitelerle donatıp, dağları taşları betonla sıvayanlar! Ey yaz aylarında oralara tıkışıp, vur patlasın çal oynasın derdine düşmüş zevk sefa tacirleri! Ey yalnızca tüketen, sadece tüketen , altında dans ettikleri ağacın adını bile bilmeyenler! Ve ey Bodrum magazin ve sansasyon yozluğunu sayfalar boyu, saatler boyu gazete, dergi ve ekranlarda temcit pilavı gibi çiğneye çiğneye okura izleyiciye sunanlar !

Bu yarımadayı yeterince sömürmediniz mi! Biraz da öteki Bodrum’ u görsenize! Baksanıza, görsenize! Kulak versenize, işitsenize, duysanıza! Hissetsenize! Öğrensenize! Engellilerle aranızdaki bir engeli de siz kaldırsanıza!

4 Eylül 2004