Dünya Felsefecileri İstanbul'da…

Yaşam ve Felsefe…

Bugün Türkiye için önemli bir gün. Dünya Felsefe Kongresi İstanbul'da toplanıyor. Uluslararası Felsefe Kuruluşları Federasyonu'nun her beş yılda bir, dünyanın başka bir ülkesinde toplanan kongresi'ne bu yıl Türkiye Felsefe Kurumu ev sahipliği yapıyor…

Düşüncenin derinliği, eleştirel yaklaşımı, sorgulaması yerine, hazır reçeteleri, etiketleri, klişeleşmiş yanıtları tercih eden ; ileriye dönük düşünce üretmektense , kalıplaşmış geleneksel fikirlerle yetinen bir toplumuz.

Daha da kötüsü, düşünceden korkulan bir ülkede yaşıyoruz. Hele hele iktidar sahiplerinin özgür düşünceden, eleştirel düşünceden ödleri kopuyor. Bunların, yani özgür ve eleştirel düşüncenin, toplumu, ülkeyi, düzeni, "memleketin gidişatını" , gelenekleri ve de çıkarlarını tehdit ettiğine inananlar tarafından yönetiliyoruz.

Hal böyle olunca, düşünce insanlarına verdiğimiz değer ortada. Dünden bugüne felsefecilerimize, her yerde , her fırsatta, şıkıdım şıkıdım oynayanlara verdiğimiz yerin, ilgilin, önemin ve değerin binde birini verseydik, verebilseydik, Türkiye kuşkusuz bugün çok daha farklı noktalarda olurdu.

Belki de diyorum, Dünya Felsefe Kongresi'nin burada yapılması, gözlerimizi kapadığımız, değer vermediğimiz, umursamadığımız kimi gerçekleri görmemize yol açar. Belki de felsefenin, yaşamın bir parçası olduğuna , yaşamla iç içe yoğrulduğuna yaşama anlam kattığına, akılcı ve aydınlık bir yolu işaret ettiğine, ve bunlara ilgisiz kalamayacağımızı, bize hatırlatır.

Dile kolay 83 ülkeden binin üzerinde felsefecinin katılacağı dev bir organizasyon. Çalışmaları, ön hazırlıkları yıllardır sürüyor. Ülkemizin genç felsefecileri seferber olmuş durumda . Birbirinden önemli ve ünlü konukların yanı sıra onlara da hem katılımcı hem de ev sahibi olarak önemli görevler verilmiş durumda.

Bütün bunların gerisinde gerek Uluslararası Federasyon'un, gerek Türkiye Felsefe Kurumu'nun başkanı olan Prof. Ionna Kuçuradi var.

Ionna Kuçuradi'nin özellikleri ve nitelikleri bu köşeye sığmayacak kadar geniş ve derin bir alana yayılıyor. Benim kişisel küçük dünyamda ise unutulmaz bir yeri var.

Yıllar önce, (hangi dergideydi anımsamıyorum) onunla yapılan bir röportajda, İnsan Hakları, insanlık onuruyla ilgili bir soruyu yanıtlarken şöyle diyordu:

"Bir insan , ona yapılan herhangi bir şeyle aşağılanamaz. Bize yapılanlarla değil, yaptıklarımızla aşağılanırız. Onuruma, benden başka kimse dokunamaz."

Yaşamımım çeşitli dönemlerinde öyle yol gösterici oldu ki bu sözler…

Bugün başlayacak Kongreyi beklerken , Adam Sanat Dergisinde (Ağustos sayısı) Kongre'nin ana teması "Dünya Sorunları Karşısında Felsefe" üzerine hazırlanan dosyayı okuyorum… Zeynep Direk'in çarpıcı yazısından alıntı:

"Çağımızın felsefesinin en önemli bulgusu, özgürlüğü ve adaleti, ben'in konumundan değil, ötekinden başlayarak düşünme gereğidir (…) (Felsefenin ötekinin hakkını teslim ederek, gerçek bir evrenselliği ve barışı hedeflediğini belirttikten sonra…) Politika etiğe indirgenemez ama etikle kesiştiği noktadan bağımsız olarak düşünüldüğünde bir çıkar ve iktidar mücadelesi, ben'in kendi varlığını sürdürme arzusuyla, ötekini varlıktan dışlaması ve dolayısıyla savaştan ibaret hale gelir. "

Buradan devamla Zeynep Direk, " Kendi varlığını sürdürme ve hayatta kalma arzusunun ben'in ötekinin yerini gasp etmesini haklılaştırdığı bir dünya"yı, Amerika'nın Irak işgalini, yeni sömürgeciliği sorguluyor… Felsefeyi, günümüzdeki sahte söylemi deşifre etmek, temelindeki şiddeti göstermek ve bu yapıyı bozmak, yeni söylemler yaratmak için bir araç olarak kullanıyor.

HBu örneği, felsefenin, yaşadığımız politik, ekonomik, toplumsal sorunlardan uzak , fildişi kulelerde yapılan düşünce egzersizi olmadığını söylemek için verdim.

Dünya Felsefe Kongresi'ne , tüm emeği geçenlere, katkıda bulunanlara ve bulunacaklara şimdiden başarılar ve cesaret diliyorum.


10 Ağustos 2003