Dil ve Renk Şöleni…

“Gören göz için Fikret Mualla” kitabı ve Abidin Dino’nun  muhteşem yazarlığı…

Kimi zaman sözcükler kifayetsiz kalıyor… Şimdiki gibi…
Seçeceğim hiçbir sözcük, hiçbir tümce, bu kitabı sizlere anlatmaya; bu kitabı okurken yaşadığım duyguları size iletmeme; sayfalar boyu içimde kopan fırtınaları, çoğalan dipsiz kuyuları yansıtmaya;  kahrolmalarla kahkahalar arasında, öğrenmeyle anlama arasında gidip gelmelerimi sizlerle paylaşmaya yetmez.  Bunun bilincinde yine de deneyeceğim…

Abidin Dino’nun yazdığı, Dünya Kitapları’ndan yayınlanan   “Gören Göz İçin Fikret Mualla”  yı  okumaya başladığımda, bir ressamın, bir başka ressamın yaşamını ve sanatını anlatacağını, yorumlayacağını sanıyordum…  Oysa daha ilk sayfalardan kendimi büyülü bir dünyanın içinde buldum.

Büyülü ve sınırsız dünya
Bu büyülü dünyada mekan önce İstanbul’du .. Ancak İstanbul, İstanbulluğunu , aşıyordu, sınırları tüm yeryüzünü kaplıyordu.  Bakırköy, Cağaloğlu, Sultan Ahmet, Gülhane Parkı, Sirkeci, Eminönü, Galata Köprüsü,  Tünel , Beyoğlu , Galatasaray, Balık Pazarı , tüm renkleri  (ne diyorum ben yalnız renkleri olur mu! Kokularıyla da !) evet tüm kokularıyla , tüm sesleriyle  canlanıyor, kişiliğe bürünüyordu.  Ayasofya, Ayasofya olduğundan beri, belki de kimse onu Abidin Dino gibi anlatmadı!

Bu büyülü dünya, gündüzleri şehvetle konuşulan,  tartışılan, dünyaya ve Türkiye’ye bakılan ,  şehvetle resim çizilen, yazı yazılan; geceleri  resim içilen, yazı içilen, sohbet ve tartışma içilen, “edepsizlikle saygının, küfürle şiirin kaynaştığı” bir dünyaydı.

Bu büyülü dünyada “büyüyü” gerçekleştirenler insanlardı. Sanmayın ki   yalnızca iki arkadaşın, Fikret Mualla ve Abidin Dino’nun , öteki dostları , Asaf Halet Çelebi, Nazım, Orhan Veli,  Neyzen Tevfik, Fahri Celal, Fikret Adil,  Avni Abraş, Mubin Orhon, Sabahattin Eyüboğlu, Bedri Rahmi,   ya da karşılaştıkları insanlar söz konusu… Hayır efendim, sayfalar boyu  Evliya Çelebi’den Victor Hugo’ya, Mİchel Ange’dan Goya’ya, Picasso’ya, Yaşar Kemal’den Aragon’a,  Mevlana’dan  Matisse’e  Abidin Dino’nun dünya kültürüyle yüklü yelkenleri, bizi çağlar boyu yaratıcı güçlerden damıttığı tatlarla müthiş bir yolculuğa çıkarıyor.

Sözünü ettiğim o “büyülü dünya”  bu yolculuktan başka bir şey değil.  İstanbul’da başlayıp,  Paris’te , sonra Fransa’nın güneyinde, en sonunda Alp Dağlarının yamaçlarında , sondan sonra da  Karacaahmet Mezarlığında noktalanan ama bitmeyen bir yolculuk…  Ve bizi bu yolculuğa çıkaran Abidin Dino, elbet ki yalnızca Fikret Mualla’nın  yaşam süresi (1903-1974) ile sınırlamayacaktı kendini. Anlatımında , zaman da sınırsız…

Yaşam ve Sanat    
Farkındasınız değil mi, şu ana dek Abidin Dino’nun bize bu kitapta anlattığı Fikret Mualla’ya ilişkin hiçbir şey söylemedim.
Yaratma gücünden başka hiçbir desteği olmayan ; çocukluk travmalarını içinde büyüten, korkulu düşler gören;  renklerle, biçimlerle, imgelerle sevişen ; söverek ve gülerek  kendini korumaya alan; söverek ve gülerek delilikten kurtulan; hep ama hep özgür bir çalışma ve  yaratma ortamı düşleyen;  Türkiye özlemi ve dünya korkularıyla yaşayan, resim yapmak için yaşayan Fikret Mualla’yı  en iyisi siz Abidin Dino’nun kaleminden , yüreğinden, birikimlerinden okuyun.

Yalnız bir usta ressamın kaleminden , bir başka usta ressamı bugüne dek hiç bilmediğiniz bir biçimde tanımakla kalmayacaksınız. Bürokrasinin rezilliğinden, burjuvazinin kaypaklığından, galerilerin çarklarından, kapitalist sistemin pisliklerinden geçerek, sanatsal  tartışmaları  izleyeceksiniz.

Ama belki de en önemlisi sanatla yaşamın ayrılmaz bütünlüğüne, içiçeliğine tanıklık edeceksiniz…

Bir de  ressam Abidin Dino’nun muhteşem yazarlığını keşfedeceksiniz.  Dikkat:  Dil zenginliği, imge zenginliği, çağrışım zenginliği, evrensel kültür birikimi zenginliği, gözlem ve yorum zenginliğiyle  “sarhoş” olabilirsiniz!

16 Haziran 2006- Cumhuriyet