Barenboim ve Düşündürdükleri…

Yalnız bu haftanın değil, yılların en müthiş konseriydi İstanbul Müzik Festivalinin kapanış konseri. Daniel Barenboim’un La Scala Filarmoni Orkestrası’nı hem yönettiği hem solist olarak katıldığı konserden söz ediyorum…

O gece Lütfi Kırdar Kongre Salonunda tek boş yer yoktu. Beklenti yüksekti. İstanbul dinleyicisi beklentisinin bin kat karşılığını aldı. O dev salonda ben bunca yoğun sessizlik hiç duymamıştım.

Önce festivalin onur ödülünü , “Yaşam boyu başarı Ödülü”nü aldı, artından Beethoven’in 3 no.lu piyano konçertosu ve Berlioz’un Fantastik Senfonisi’yle biz ölümlü dinleyicileri “uçurdu”.

Konserden birkaç saat önce, ayağının tozuyla, uçaktan inip basın toplantısı yapmıştı. Oradaydım. Ona sorulan soruların çoğu politikti. Oysa o ısrarla politik bir kişiliği olmadığını söylüyordu. Politik değil insancıldı. Hayatta ne yaptıysa “adalet duygusuyla” , ayırımcılığa karşı yapmıştı ve yapacaktı. İsrail vatandaşıyken, Filistin vatandaşlığı alması, (aynı zamanda Arjantin ve İspanyol vatandaşlığı da var ama Berlin’de yaşıyor.) Ramallah’da konser ve müzik okulları, Edward Said’le birlikte barış çabaları, İsrailli ve Arap genç müzisyenlerle “Doğu – Batı Divanı” Orkestrası’nı kurmaları, (Ah ne çok özlüyordu o eşsiz dostunu), Gaza şeridinin işgalden arındırılıp, altyapısının yeniden inşa edilmesi çağrısı vb… Bütün bunlar hep o adalet duygusundandı…

Konser sırasında bir ara gözyaşlarımı tutamadım. (Beethoven’deydi. İkinci bölümde, piyanonun çok ağırlık kazandığı, belki de eserin en şiirsel ve herkesin soluğunu tuttuğu bölümündeydi…)

Eserin olağanüstülüğü, yorumdaki duyarlık… Ama işte belki de bu adalet duygusuydu beni ağlatan. Ah bu adalet duygusu ne çok cesaret gerektiriyordu!Eserin olağanüstülüğü, yorumdaki duyarlık… Ama işte belki de bu adalet duygusuydu beni ağlatan. Ah bu adalet duygusu ne çok cesaret gerektiriyordu!

Her gün her yanda onlarca senaryo üretilip, o senaryoları izlemekten yorgun düşen insanların ülkesiydi benimkisi! O senaryolarla insanları hapse tıktığımız, ölüme mahkum ettiğimiz bir ülke… Ekonomisi yüzde 13. 8 oranında küçülürken, ekonomi, işsizlik, açlık değil de, “Ergenekon” tartışılan, geçmişte olmuş değil de olamamış darbeleri cezalandırmaya çalışan bir hükümetin yönettiği ülke… Hükümet başının davanın savcısı olduğunu ilan ettiği ülke…

Beethoven’in piyano konçertosunun Rondo bölümünde piyanoyla orkestranın uyumuna ve “oyunları”na kapıldım. … Gece yarıları kelime oyunlarıyla Meclis’ten kanun geçirmek de bir “oyun” muydu? Daha ne oyunlar bekliyordu bizi? Rondo’da tekrarlar boyunca, iktidarın bu ülkeyi İslamileştirme çabalarından hiç vazgeçmeyeceği aklıma düştüyse de ardından gelen güçlü Allegro, aklı , bilimi, adalet duygusunu güçlendirdi!

İkinci bölümde dinlediğimiz Berlioz’un “ Fantastik Senfonisi” bestecinin kara sevdasından, karşılık görmeyen aşkından kaynaklanmış bir eser. Bir başyapıt. Büyük orkestra için müthiş görkemli, tutkulu, abartılı bir eser… Barenboim ve La Scala Orkestrası’nın titiz ve mükemmeli yakalayan yorumuyla beş bölüm birbirini izlerken ben içimden bu konser hiç bitmese, hiç bitmese diye içimden dua ediyordum.

Bu konser hiç bitmese… Yarın sabah uyandığımda gazetelerde yeni komplolar, yeni senaryolar okumasam… Fotokopi belgeler, iki dudaktan kin, intikam niyetine dökülen iftiralar ortalıkta uçuşmasa… Kana kan intikam çığlıkları atılmasa… Sivas’ta dinmeyen bir yara için, Madımak Oteli için Kültür Bakanı Ertuğrul Günay verdiği sözü tutsa…

Bu konser hiç bitmese… Atatürk’ü sevmek, saymak suça dönüştürülmese…

Bu konser hiç bitmese… Barenboim’un deyişiyle “dünyayı anlamamıza neden olan”, “tüm insani duyguları ifade eden” müziğe yaşamımızda daha çok yer açabilsek… Kavgaya değil, müziğe…

Cumhuriyet –5 Temmuz 2009