“Cömert Toprakların Masalı”

Azer Bortaçina, yine yapacağını yaptı! Dev bir eserle çıka geldi! Kim mi Azer Bortaçina? Bin yıllık gazeteci arkadaşım. O da Milliyet’ten kovulanlardan… Ama şimdi ondan söz etme nedenimin arkadaşlıkla dostlukla ilgisi yok. Elimde tuttuğum kitapla ilgisi var.

“Doğu Anadolu” , Ekin Grubu yayınlarından çıkan bir rehber kitap. 600 Sayfalık, ince uzun formatıyla ele avuca sığan, yüzlerce , binlerce renkli fotoğrafıyla, haritalarıyla , özenli grafik tasarımı ve baskısıyla dikkati çeken, bir “ilk” olma özelliğini taşıyan ( en azından ben bugüne dek Doğu Anadolu’yu bunca geniş kapsamlı tanıtanına rastlamadım) bir rehber-gezi kitabı…

Malatya, Darende, Yeşilyurt, Arapgir, Ocakköy, Kemaliye, Erzincan, Kemah, Erzurum, Pasinler, İspir, Ardahan, Posof, Kars, Sarıkamış, Kağızman, Doğubeyazıt, Van, Gevaş, Hakkari, Çukurca, Yüksekova, Şemdinli, Erciş, Adilcevaz, Ahlat, Tatvan, Bitlis, Muş, Elazığ, Keban, Palu, Tunceli , Çemişgezek…

Azer Bortaçina, 2004 yılının yaz ve sonbaharında, kimini daha önceden bildiği kimini bilmediği bütün bu yerlere ve daha nice köy ve kasabaya, nelde ve mezraya gidip görerek, yaşayarak, okuyarak, sorarak, öğrenerek, arayarak, araştırarak , Doğu Anadolu’yu adım adım taramış. Direksiyonun başına geçip , 10 bin kilometre, tek başına o dağ, o yayla senin, bu göl, bu ırmak benim, dolaşmış.

Bu çok zengin malzemeyi, yazıya aktarırken , hem kendi deneyimlerine, yorumlarına düşüncelerine yer veriyor hem de gittiği her yerin doğasını, tarihini, coğrafyasını, kültür birikimini, arkeolojisini, geleneklerini, mimarisini, mutfağını, tüm özelliklerini, ürünlerini ve insanlarını tanıtıyor.

Ama hepsi bu kadar değil. Nereye, nasıl gidilir, nerede kalınır, nerede yenir, ne yenir, hangi çarşıdan ne alınır, orada hangi “tur” lar var, hangi spor yapılabilir, vb… Bunlar gibi birçok pratik bilgiyi , en güncel ve en somut biçimde, adres, telefon numaraları vererek , fiyatlarını söyleyerek bize iletiyor. Her yöreye ait anekdotlar, her yöreden birbirinden ilginç insanlar ve öyküler, çok renkli ayrıntılar…

Sonuç olarak Doğu Anadolu’ya bir “Güzelleme” çıkmış ortaya . Kitabının üst başlığı “Cömert Toprakların Masalı”… Hem çok yararlı (bence her eve lazım) hem de sonsuz bir keyifle okunan bir masal gibi…

X

Doğu Anadolu’nun tüm güzellikleri, zenginliği, değerleri arasında son bir haftadır Van’a odaklanmışım. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yücel Aşkın’ın başına gelenleri inanamayarak, hayretler içinde izliyorum.

Benim saflığımdan işte . Hayret etmemem gerekir. Sen hem Van’daki üniversitenin rektörü ol, hem de Cumhuriyet ilkelerinden, laiklikten ödün verme. Olacak iş mi bu! Elbet adamın başına çorap örerler.

Üstelik ben, sanatla kültürle, felsefeyle, edebiyatla bunca ilgili olan bir rektöre daha önce hiç rastlamamıştım. Yüzüncü Yıl Üniversitesi’ne bir konuşma yapmaya gittiğimde tanımıştım Yücel Aşkın’ı. Üniversite’yi, Türkiye’nin her yerinden yazarların bilim insanlarının gidip katıldığı bir tartışma platformuna dönüştürmüştü. (Bak, bak bunlar tehlikeli şeyler!) Van tarihini, arkeolojisini ondan ve eşiinden öğrenmiştim. Üniversitede gerçekleştirdiklerine hayran kalmıştım. İstanbul Yapı Kredi’deki Urartu Sergisinde yer alan özel koleksiyonuyla büyülenmiştim.

Van’ın güzelliğine, zenginliğine ve değerlerine değer katan Yücel Aşkın’a “geçmiş olsun” derken, “Burası Türkiye” deyip kimi şeylere hayret etmemeyi öğrenmeye çalışıyorum…

24 Temmuz 2005- Cumhuriyet